Aşağı ətrafların varikoz genişlənmiş damarları üçün hansı həkimi seçmək lazımdır?
Bildiyiniz kimi, boğazda və ya qulaqda ağrı şikayətləri ilə LOR-a müraciət etməli və göz xəstəlikləri də oftalmoloqlar tərəfindən həll edilməlidir.
Aşağı ətrafların varikoz genişlənmiş damar problemi ilə məşğul olan həkimlər hansılardır?
İlk öncə aşağı ətrafların varikoz genişlənmiş damar problemi ilə qarşılaşan insanlar müraciət etməsi lazım olan həkimin kim olduğunu bilmirlər. Varikoz genişlənmiş damarların yalnız cərrahiyyə müdaxiləsi ilə müalicə olunmasına dair geniş yayılmış fikirlərlə əlaqəli bir çox pasiyentlər cərrahlardan kömək istəyirlər. Bəzi pasiyentlər isə həkim-terapevtə məsləhətləşmək üçün müraciət edirlər. Əslində, damar xəstəlikləri ilə həkim-fleboloqlar məşğul olur. Aşağı ətrafların varikoz genişlənmiş damarları damar divarının incələşməsindən və damarların qapaq aparatın pozulmasından baş verən bir xəstəlikdir. Flebologiya, damar xəstəlikləri və insan damar sisteminin xəstəliklərinin müalicəsi ilə məşğul olan bir elm sahəsidir.
Pasiyent ayaqlarda ağırlıq, yorğunluq və şişkinlikdən şikayət edirsə, həkim-fleboloq digər xəstəlikləri inkar etmək üçün bəzi müayinələr və ayağın palpasiyasını aparır. Məsələn, şişkinlik yalnız varikoz genişlənmiş damarlarda deyil, eyni zamanda böyrək xəstəliyinin təzahürüdür. Həmçinin, ayaqlarda şiddət və ağrını sinir xəstəlikləri də göstərə bilər.
Rəngli Doppler, damarların diametrini yüzdə yüz dəqiqliklə təyin etmək və aşağı ətrafların varikoz genişlənmiş damarlarına diaqnoz qoymaq və ya inkar etmək imkanı verir. Diaqnoz təsdiq edildikdə, həkim-fleboloq xəstəliyin müalicəsi üçün bir neçə variant təqdim edəcəkdir.
Damarların genişlənmə dərəcəsindən asılı olaraq, təklif olunan müalicə bir-birindən fərqlənə bilər. Varikoz xəstəliyinin bəzi dərəcələri cərrahi müdaxilə tələb edir və bəzi hallarda isə sıxılma trikotajlarının müntəzəm istifadəsi kifayətdir. Əməliyyat müdaxiləsi zəruri olduqda əməliyyat cərrah-fleboloq tərəfindən həyata keçirilir. Daha tez-tez istifadə olunan varikoz genişlənmiş damarların aradan qaldırılması əməliyyatı çox vaxt tələb etmir və lokal anesteziya altında həyata keçirilir.
Fleboloji mərkəz və həkim-fleboloq seçmək üçün klinikanın imkanlarını da qiymətləndirmək lazımdır. Varikoz genişlənmiş damarların müalicəsinin ən müasir metodları Endovasal Lazer Ablasyası, Radiofrekans Ablasiyası və Miniflebektomiya sayılır. Klinika bu baxımdan müxtəlif müalicələr təklif edə bilər və yaxşı qiymətləndirmələrə malikdirsə, o zaman belə bir klinikanın etibarlı olma ehtimalı daha çoxdur.
Aşağı ətrafların varikoz genişlənmiş damarların qarşısının alınması kimlər üçün önəmlidir?
Varikoz genişlənmiş damarların inkişafının qarşısının alınması istisnasız bütün insanlar üçün vacibdir. Lakin aşağıda göstərilən əhalinin bir neçə qrupu üçün profilaktik tədbirlərin görülməsi xüsusilə vacibdir:
- Genetik meyilli insanlar;
- Qadınlar (qadın cinsi aşağı ətrafların varikoz genişlənmiş damarlarının inkişaf riski altındadır). Hamiləlik dövründə ayaqların sağlamlığına xüsusi diqqət yetirmək lazımdır. Hündürdabanlı ayaqqabılara üstünlük verən qadınlarda, başqalarına nisbətən varikozun inkişaf riski daha çoxdur;
- Uzun müddət oturma və ya dayanıqlı vəziyyətdə keçirməyə məcbur olan peşə nümayəndələri;
- Artıq çəkisi olan insanlar.
Varikoz genişlənmiş damarların qarşısının alınması üçün həyat tərzində dəyişiklik etmək lazımdır. Məsələn, həddindən artıq çəkisi olan insanlar qida rejiminə yenidən nəzər yetirməlidirlər. Pəhrizdən un və yağ məhsullarını çıxarmaq, əvəzinə vitamin və qida elementləri olan pəhriz məhsulları əlavə etmək məsləhət edilir. Aşağı ətrafların varikoz genişlənmiş damarları üçün optimal pəhriz tərəvəz və meyvələrin, dəniz məhsulları və balıqların, eləcə də ət məhsullarının yetərincə qidalanmada qəbul etmək lazımdır.
Passiv həyat tərzinə sahib olan insanlar, gündüz rejiminə gimnastik idman hərəkətləri əlavə etməlidirlər. Hamiləlik dövründə xüsusi gimnastika da etmək tövsiyyə edilir. Aşağı ətrafların qan dövranını yaxşılaşdırılmasına yönəlmiş müxtəlif sadə hərəkətləri etmək lazımdır. Oturma və ya ayaqüstü vəziyyətdə olan mövqeli insanlar ayaqların qaldırılmış bir vəziyyətdə olmasını tez-tez təmin etmək lazımdır. Bunun üçün hamilə qadınlar xüsusi yastıqlardan istifadə edə bilərlər.
Həkim-fleboloq antivarikoz corablardan istifadə etməyi tövsiyə edə bilər. Bu tövsiyəyə laqeyd yanaşmamaq lazımdır, sıxılma trikotajları varikoz genişlənmiş damarların qarşısının alınmasında böyük rol oynadığı üçün vacib əhəmiyyətlidir. Bu qayda xüsusilə hamilə qadınlara aiddir. Doğuşdan sonra damarların vəziyyəti yaxşılaşa və şikayətlər azala bilər. Təkmilləşdirmə damarlarda yükün azalması ilə əlaqədardır. Əks halda, illər ərzində xəstəlik daha çox inkişaf edəcək.
Qadınlar varikoz genişlənmiş damarlarını inkişaf etdirmək üçün artıq risk altında olduğundan, digər təsir göstərən amillərdən qaçınmaq məsləhət görülür. Məsələn, hündürdabanlı və sıx ayaqqabılardan, narahat və dar paltarlardan imtina etmək tövsiyyə olunur. Dar geyim aşağı ətrafların varikoz genişlənmiş damarlarda qan dövranının pozulmasına kömək edir. Aşağı ətrafların varikoz genişlənmiş damarlarının inkişafı üçün birbaşa yol – hündürdabanlı ayaqqabılar və narahat paltarlar hesab edilə bilər.
